ماده (1) : تعاریف ارزشیابی تحصیلی و تربیتی: ارزشیابی تحصیلی و تربیتی بخش جدایی ناپذیر فرآیند یاددهی یادگیری است که داوری و قضاوت در مورد آموخته ها و تغییر رفتار دانش آموز در جهت نیل به هدفهای آموزشی و پرورشی بر اساس آن صورت می پذیرد.
ارزشیابی تشخیصی: ارزشیابی تشخیصی به منظور آگاهی از میزان آمادگی دانش آموز جهت شروع مناسب تدریس مطالب جدید توسط معلم انجام می گیرد.
ارزشیابی تکوینی : مجموعه اقدامات و فعالیتهایی است که به صورت مستمر توسط معلم و دانشآموز و سایر ارزیابی کنندگان به منظور بهبود فرایند یاددهی ـ یادگیری، در طول هر نوبت به عمل میآید که شامل انجام تکالیف درسی، آزمونهای عملکردی، فعالیتهای مرتبط با درس خارج ازکلاس به صورت فردی یا گروهی (فعالیتهای پژوهشی و ...) ارزشیابیهای باز و مشاهدات تدریجی رفتار و خودارزیابی و نظر اولیاء دانش آموز میباشد.
ارزشیابی باز : به آن نوع ارزشیابی اطلاق میشود که دانشآموزان بتوانند هنگام آزمون از کتاب درسی و سایر منابع مرتبط دیگر به صورت گروهی یا فردی نیز استفاده نمایند. بدیهی است که در ارزشیابی باز سؤالات باید جنبة تفسیری، تحلیلی، ترکیبی و استنباطی داشته باشد.
خودارزیابی : ایجاد فرصت و شرایطی توسط معلم است تا دانشآموزان بتوانند درباره میزان یادگیری خود به قضاوت و ارزیابی بپردازند.
آزمون عملکردی : آزمونی است که توسط معلم صورت میگیرد و ناظر بر مشاهده و عمل دانشآموزان در انجام تکالیف محوله یا داوطلبانه است.
پسورد فایل زیپ : www.tya.blogfa.com
حجم فایل: ۶۰۳ کیلو بایت
مقدمه: پژوهشگران اظهار داشته اند که یادگیری یک فرایند اجتماعی است و فعالیت های یادگیری برای رسیدن به مرحله ی تولید دانش و اطلاعات حیاتی است. در سال های اخیر بسیاری از معلمان فواید و اثرگذاری های راهبردهای یادگیری را از طریق همیاری دریافته اند. یادگیری از طریق همیاری یک قالب یا چهارچوب آموزشی است که در آن گروه های دانش آموزی ناهمگن از سوی معلم شکل داده می شوند و به فعالیت می پردازند.
هدف: هدف نهایی از کاربست الگوی تدریس یادگیری از طریق همیاری دستیابی به فعالیت های عالی ذهنی است.
در واقع با وجود تفاوت های موجود در روش اجرای الگو، پنج عنصر در استفاده از الگوی یادگیری از طریق همیاری بسیار اساسی به نظر می آید:
همبستگی مثبت، مسئولیت فردی، تعامل چهره به چهره، مهارت های اجتماعی و پردازش گروهی.
این عناصر معلم را از سخنرانی صرف و دانش آموز را از تکرار بی مورد آموخته هایش رها می سازد. افزون بر این، یاگیری از طریق همیاری فرصت هایی را پدید می آورد که یادگیرندگان بتوانند در موقعیت هایی چون کارگروهی، ارتباطات، ایجاد هماهنگی اثرگذار و تقسیم کار موفق شوند. بنابراین، مشاهده می شود که دانش آموز در گروه های یادگیری از طریق همیاری باید بیش از یادگیری در قالب الگوهای دیگر به فعالیت بپردازند.
امروزه، متخصصان آموزش و پرورش الگوهای گوناگونی را برای همیاری به کار می برند ولی مراحل اساسی اجرای الگو به صورت زیر است:
۱-مقدمه
2- تبیین رویکرد:
3- اهداف:
4- محتوا:
5- روشهای تدریس:
6- ارزشیابی پیشرفت تحصیلی:
7- بیان ویژگیها و مهارتهای معلم برای تدریس یک ماده درسی:
8- تعیین استاندارد ، ملزومات ، تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای اجرا:
9- اشاعهی برنامه درسی:
10- نظام تجدیدنظر:
1- مقدمه:
شامل تصویر کلی از برنامه و تبیین فلسفه وجودی درس و ... میباشد.
2- تبیین رویکرد:
شامل جهتگیری کلی برنامه و منطق حاکم بر آن است.
3- اهداف:
اهداف مادهی درسی در طول دورهی تحصیلی در سه حیطهی یادگیری، شناختی، مهارتی (ذهنی و عملی) و نگرشی بیان میشود و سپس اهداف در پایههای تحصیلی در سه حیطه ذکر شده ، تدوین میگردد.
4- محتوا:
شامل تبیین مفاهیم اساسی مربوط به هر دوره ی تحصیلی و تنظیم جداول وسعت وتوالی مفاهیم و مهارتها برای هر دورهی تحصیلی میباشد که در این بخش موارد زیر نیز گنجانده میشود:
ملاکهایی که در تهیهی محتوای آموزشی مدنظر قرار میگیرند، عبارتنداز: سازماندهی محتوا، رعایت ارتباط افقی و عمودی
5- روشهای تدریس:
روشهای مناسب یاددهی - یادگیری و توصیههای لازم (بر مبنای رویکرد برنامهی درسی) در هریک از پایههای تحصیلی .
- بیان روشهای مناسب یاددهی - یادگیری برای واحد یادگیری مادهی درسی موردنظر
6- ارزشیابی پیشرفت تحصیلی:
توصیههای کلی درمورد ارزش یابی متناسب با اهداف ،تعیین روشهای ارزش یابی و تعیین سهم هر یک از حیطهها (دانستنیها، نگرشها ، مهارتها ) در هر پایه تحصیلی میباشد که شامل موارد زیر میباشد:
-تعیین سطح عملکرد مورد انتظار ازدانشآموزان در هریک از واحدهای یادگیری .
- تعیین شیوههای ارزشیابی از پیشرفت یادگیری دانشآموزان در واحدهای یادگیری.
-بیان ابزارهای اندازهگیری مناسب برای ارزشیابی از پیشرفت یادگیری دانشآموز.
-بیان وسعت و محدودیت ارزشیابی از پیشرفت یادگیری برای هر واحد یادگیری.
7- بیان ویژگیها و مهارتهای معلم برای تدریس یک ماده درسی:
1-7- مهارتیهایی که باید در معلم تقویت شود.
2-7- دانش و اطلاعاتی که معلم باید کسب کند.
3-7- عملکردی که باید در رفتار معلم تجلی پیدا کند.
4-7- ویژگیهای عمومی و اختصاصی معلمان
8- تعیین استاندارد ، ملزومات ، تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای اجرا:
1-8- در زمینه فضای کلاس شامل وسعت ، آرایش میز و نیمکت و ... .
2-8- تجهیزات و ملزومات لازم مانند وسایل دیداری و شنیداری ، تجهیزات آزمایشگاهی و ... .
9- اشاعهی برنامه درسی:
شامل تعیین رئوس و محتوا و روشهای اشاعه (حضوری- غیرحضوری) و شیوههای دیگر در خصوص هر یک از گروههای معلمان، اولیاء، دانشآموزان ، مدیران و عوامل اجرایی
10- نظام تجدیدنظر:
اصول و ملاکهای تجدیدنظر در راهنمای برنامهی درسی را مشخص میکند.
ارتقای برنامهریزی درسی که از اهداف سازمان در برنامه پنج ساله است در ابعاد زیر صورت گرفته است.
1- بهبود کیفیت فرآیند برنامهریزی درسی با توجه به جدیدترین یافتههای علمی
2- اعتلای کیفیت برنامهها و روشهای آموزشی با توجه به رویکردهای جدید آموزشی
3- تهیه روند نمای چگونگی تولید، اصلاح و بازنگری طرحها و برنامهها و نهادینه کردن تصمیمگیریها بر مبنای پژوهش
4- تولید راهنمای برنامهی درسی جامع در دورههای مختلف تحصیلی و مواد مختلف درسی با رویکرد تلفیقی
آزمونهای عملکردی یکی از انواع آزمونهایی است که در ارزشیابی توصیفی مورد توجه قرار گرفته است . این آزمونها به قصد ارزشیابی از عملکرد واقعی دانش آموز طراحی و اجرا می شود و در واقع موقعیتی را برای دانش آموز فراهم می آورد که آنچه از مهارت و دانش کسب کرده است از خود بروز دهد . آزمونهای عملکردی معمولاً نیاز به پاسخ حرکتی یا دستی دارند و عموماً اما نه همیشه شامل دستکاری تجهیزات و وسایل عینی است که مقابل آزمونهای قلم – کاغذی مرسوم قرار می گیرد . در طراحی آزمونهای عملکردی رعایت نکاتی باید مورد توجه قرار گیرد که عبارتند از :
اهداف آموزشی مورد نظر را مشخص نمایید .
تکلیف یا فعالیت مناسب با هدف مورد نظر را مشخص کنید .
دانش پیش نیاز تکلیف مورد نظر مشخص شود .
دانش آموزان دانش و اطلاعات لازم برای انجام آزمون عملکردی را فرا گرفته باشند .
مواد و وسایلی را که دانش آموزان برای انجام و اجرای آزمون نیاز دارند مشخص نمایید .
روش ارزشیابی از محصول کار دانش آموز مشخص گردد .
انواع آزمونهای عملکردی :
1 – آزمون کتبی عملکردی : این آزمون عمدتاً بر کاربرد آموخته ها در ...
دید کلی
تمام فعالیتهای معلم و شاگرد و تعامل آنها برای این است که یادگیری موثر بوجود آید. یادگیری موثر در اهداف آموزشی که در آغاز تدریس تعیین شد. تجلی یافته است بنابراین تصمیمگیریها و تلاشهای یادگیری برای تحقق اهداف مورد است. معلم وظیفه دارد در ضمن تدریس و در پایان آن بطور منظم و نظامدار نحوه انجام فعالیتها و آثار نتایج آن را ارزیابی کند تا بتواند با شناخت موانع و محدودیتها و رفع آنها دستیابی به اهداف را تسهیل نماید و به خوبی موقعیت دانش آموز را در فرایند یادگیری بشناسد. اگر به این کار مهمن در تدریس توجه نشود فرایند تدریس در جهت رشد دانش آموزان موثر واقع نمیشود.
انواع ارزشیابی
آنچه معلم انجام میدهد، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی است که میتوان بر آن ارزشیابی فرد نام گذاشت معلم با انجام این ارزشیابی از نقاط قوت و ضعف خود و دانش آموزان آگاهی بیشتری بدست میآورد و بهتر میتواند فرایند یادگیری را مدیریت کند. نوع دیگر ارزشیابی ، ارزشیابی برنامه درسی است. حیطه این ارزشیابی خیلی وسیعتر از نوع اول است برنامه به عنوان طرح یادگیری اجرا و عناصر گوناگون دارد. با اجرای برنامه درسی است که معلوم میشود هر یک از عناصر برنامه به شرایط یادگیرنده و امکانات و محدودیتهای دیگر تا چه حد تناسب و قابلیت اجرا داشته است...